Merhaba, sevgili arkadaşlar! 🌸Bugün sizinle çok önemli bir konu paylaşacağım. Kendimizi nasıl iyileştirebiliriz? Nasıl daha iyi hissedebiliriz? Nasıl daha akıllıca ve gerçekçi düşünebiliriz? Bunların hepsinin cevabı bir yöntemde gizli: Sokratik sorgulama!
Sokratik sorgulama, Antik Yunan filozofu Sokrates’in adını taşıyan bir yöntemdir. Sokrates, insanlara bilgi vermek yerine, onlara sorular sorardı. Böylece insanlar, kendi düşüncelerini eleştirerek, daha doğru, daha mantıklı ve daha faydalı sonuçlara varırlardı. “Vay canına, haklısın!” dedirten bir yöntemdir bu.
Sokratik Sorgulama, günümüzde de psikolojik yardım alanında kullanılan bir yöntemdir. Özellikle Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) adı verilen bir psikoterapi yaklaşımı, Sokratik Sorgulama’yı temel alır. BDT, insanların duygu, düşünce ve davranışlarının birbiriyle ilişkili olduğunu ve bunların değiştirilebileceğini savunur. BDT, insanların olumsuz, mantıksız, abartılı veya yanlış düşüncelerini (bilişsel çarpıtmalar) fark etmelerini ve bunları gerçekçi, olumlu ve sağlıklı düşüncelerle değiştirmelerini sağlar. Böylece, insanların duyguları ve davranışları da olumlu yönde değişir.
Sokratik Sorgulama ile Kendinize Hükmedin
Peki, biz bu yöntemi nasıl kullanabiliriz? Aslında çok kolay. Sadece birkaç adımı izlememiz yeterli. Hadi gelin birlikte görelim.
- Sorununuzu belirleyin: İlk olarak, sizi rahatsız eden, üzen, korkutan, endişelendiren bir sorununuz olduğunu fark edin. Bu sorunu açık bir şekilde belirleyin. Hangi duygulara, durumlara, kişilere, olaylara ilişkin olduğunu saptayın. Mesela, “Sınavdan korkuyorum.” diyelim.
- Düşüncenizi belirleyin: Bu sorunun altında yatan düşünce nedir? Yani, bu sorunla ilgili ne düşünüyorsunuz? Bu düşünceleriniz sizi nasıl etkiliyor? Hangi davranışlara sebep oluyor? Örneğin, “Sınav çok zor ve başarısız olacağım.” diye düşünüyorsunuz. Bu düşünce sizi sınav çalışmaktan vazgeçiriyor.
- Düşüncenizi eleştirin: Bu düşüncenin ne kadar doğru, gerçek, mantıklı ve faydalı olduğunu eleştirin. Bu düşünceyi destekleyen deliller var mı? Bu düşünce size ne kazandırıyor, ne kaybettiriyor? Bu düşünceyi değiştirmek size ne sağlayabilir? Örneğin, “Bu düşünce gerçekte mantıklı değil. Sınavın zor olması, başarısız olacağım anlamına gelmez. Bu düşünceyi sürdürmek, sınav çalışmamı zorlaştırıyor ve başarısız olma olasılığımı yükseltiyor. Bu düşünceyi değiştirirsem, daha hevesli olur ve daha iyi çalışabilirim.” diyebilirsiniz.
- Yeni bir düşünce oluşturun: Eleştirdiğiniz düşüncenin yerine, daha işlevsel, daha gerçekçi ve daha faydalı bir düşünce oluşturun. Bu düşünce, size daha iyi hissettirmeli ve daha iyi davranışlara yönlendirmeli. Örneğin, “Sınav zor olabilir ama ben en iyisini yapacağım. Çalışırsam, başarılı olma şansım daha fazla. Başarısız olsam bile, bunun hayatımın sonu olmadığını biliyorum.” diyebilirsiniz.
- Yeni düşüncenin etkisini değerlendirin: Yeni düşüncenin size nasıl hissettirdiğini ve nasıl davrandığınızı izleyin. Eski düşüncenize göre bir fark var mı? Daha iyi mi hissediyorsunuz? Daha iyi mi davranıyorsunuz? Örneğin, “Şu anda daha huzurluyum. Sınav stresim azaldı. Daha hevesli oldum ve sınava çalışmaya başladım.” diyebilirsiniz.
Böylece, Sokratik sorgulama yöntemiyle, kendimizi iyileştirebilir, daha iyi hissedebilir ve daha iyi davranabiliriz. Tabii ki, bu yöntemi uygulamak için biraz alıştırma yapmak gerekiyor. Ama zamanla, bu yöntemi otomatik olarak kullanmaya başlayabilirsiniz. Unutmayın, sizin düşünceleriniz, duygularınızı ve davranışlarınızı belirliyor. Düşüncelerinizi değiştirirseniz, hayatınızı da değiştirebilirsiniz.
Sokratik Sorgulama, kişinin kendisine psikolojik yardım etmesinin yanı sıra, hayatında bireysel farkındalığı arttırmanın da bir yoludur. Sokratik Sorgulama ile kişi, kendi düşüncelerini, inançlarını, değerlerini ve varsayımlarını tanır, sorgular ve geliştirir. Böylece, kişi kendini daha iyi tanır, kendine güvenir, kendini geliştirir ve kendini kabul eder. Sokratik Sorgulama, kişinin hayatına anlam, amaç ve değer katar. Sokratik Sorgulama, kişinin gerçeğe daha yakın olmasını, daha mantıklı ve rasyonel düşünmesini, daha açık ve esnek olmasını, daha yaratıcı ve yenilikçi olmasını sağlar.
Sokratik Sorgulama, hayatımızda karşılaştığımız zorluklar, stresler, kaygılar, korkular, üzüntüler, öfkeler gibi duygularla başa çıkmak için bize bir rehber sunar. Sokratik Sorgulama, bizi kendi içimizdeki bilgeliğe ulaştırır. Sokratik Sorgulama, bizi daha iyi hissettirir, daha iyi yaşatır ve daha iyi insanlar yapar. Sokratik Sorgulama, bize kendimize yardım etmenin yollarını öğretir. 🙌
Sevgili arkadaşlar, bu yazımın sonuna geldik. Umarım sizlere yararlı olmuştur. Yorumlarınızı bekliyorum. Instagram’dan da takip edebilirsiniz: @ckosedag Kendinize iyi bakın. Hoşça kalın! 😊
Diğer bir yazım: